Het programma van 2023
Bekijk hier het programma van de afgelopen editie van het jaarcongres ATEX & Process Safety. Ook in 2024 keren we terug met inspirerende en leerzame sessies. Houd de website in de gaten, want we maken binnenkort meer bekend!
Ontvangst en registratie
We ontvangen u van harte op de veertiende editie van het ATEX & Process Safety congres is DeFabrique, Utrecht. De koffie en thee staat al voor u klaar.
Welkomstwoord en opening
Dagvoorzitter Marit van Bohemen opent de dag op gepaste wijze. Ze neemt je mee in een volledig verzorgde dag, vol interactie en kennisdeling.
Herziene ARIE regeling: over het beheersen van de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen
Gosia Tabaka, Senior arbeidsinspecteur & Kees de Kraker, Specialist Procesveiligheid | Nederlandse Arbeidsinspectie
Per 1 januari is de herziene ARIE regeling van kracht geworden. De regeling is opgenomen in het Arbeidsomstandighedenbesluit en geldt voor alle bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen. Welke stoffen dit precies zijn en vanaf welke hoeveelheid een bedrijf onder de werking van de regeling valt wordt toegelicht door de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Werknemers kunnen het slachtoffer worden van ongevallen op de werkplek met gevaarlijke stoffen. De risico’s van gevaarlijke stoffen zijn lang niet uitsluitend voorbehouden aan Brzo bedrijven, maar zijn ook aanwezig bij andere bedrijven waar wordt gewerkt met vergelijkbare stoffen. Hoe bescherm je werknemers in het bedrijf tegen deze risico’s? En voldoe je aan deze nieuwe regelgeving? Twee deskundige sprekers van de Nederlandse Arbeidsinspectie leiden je in grote lijnen door deze nieuwe regelgeving en de verplichtingen die deze met zich meebrengt. Kom er achter of uw bedrijf ARIE plichtig is en voldoet aan de eisen die worden gesteld aan het werken met gevaarlijke stoffen.
Beoordeling van niet-ATEX gemarkeerde apparatuur. Waar moet je rekening mee houden?
Arno Mensink | senior consultant ATEX & Gerdian Jansen | voorzitter werkgroep zonering NEN Normcommissie Explosieveiligheid
Sinds de wetswijziging van 1 februari 2020 van onderdeel e van artikel 3.5e van het ARBO-besluit zijn diverse knelpunten gesignaleerd met betrekking tot het gebruik van niet EX-apparatuur binnen zone gebieden. De NLA heeft een herziene wijze van toezicht bij mobiele apparatuur gepubliceerd. Daarnaast is de door het NEN de NTA 7914 gepubliceerd.
In de wijze van toezicht wordt een vergelijking gemaakt met de conformiteitsbeoordelingsprocedure voor categorie 3 apparatuur. Wat houdt dat in? Welke apparatuur kan dat zijn? En welke apparatuur valt niet binnen de scope van het Warenwetbesluit Explosieveilig materieel 2016?
Ochtendpauze op het netwerkplein met 1-op-1 gesprekken
Verantwoordelijkheid explosieveiligheid bij bedrijven
Gert Hofs | Certificatiemanager IECEx 05 & ATEX | Koninklijke PBNA B.V.
Veel bedrijven worstelen met de vraag hoe de verantwoordelijkheid is geregeld met betrekking tot explosieveiligheid. In deze presentatie tonen wij hoe dit zou kunnen worden ingeregeld met daarbij enkele voorbeelden. Het uitgangspunt hierbij is de ATEX153 richtlijn en de Arbowet.
Hydrogen safety in water electrolysers
Roman Latsuzbaia | Technical Lead Hydrogen | Bureau Veritas
The production of hydrogen via electrolysis possesses unique safety challenges, due to co-production of oxygen and hydrogen in a single reactor. Potential internal or external leakage can rapidly cause formation of an explosive hydrogen-oxygen mixture in the system. Finding suitable and cost-effective solutions to mitigate the explosion hazard becomes more challenging for larger scale hydrogen plants. Various solutions have been proposed by academia and industry to mitigate these risks. In the present work, we will discuss the hydrogen related hazards in electrolysers and will review available solutions proposed by academia and industry to mitigate the risks. Additionally, risk mitigation measures such as ATEX related measures for hydrogen electrolysers will be discussed.
Inertisatie: hoe toepassen en risico’s beheersen?
Ruben Vermeylen | Explosion Safety Consultant | ISMA N.V.
Inertiseren, of het verdringen van zuurstof door het toevoegen van een inert gas, kan toegepast worden als preventieve maatregel bij de aanwezigheid van een explosieve atmosfeer binnen in installaties. Immers, bij afwezigheid van voldoende zuurstof is ontsteking niet meer mogelijk, en het is dus een mogelijke techniek om het explosie-risico te beheersen. Inertisatie is bovendien een eenvoudig te implementeren maatregel, met een beperkte investeringskost. Echter om de veilige werking door inertisatie te garanderen, is het noodzakelijk dat een goede procesrisicoanalyse uitgevoerd wordt.
In deze break-outsessie gaat Ruben in detail in op enkele valkuilen die optreden tijdens de procesrisicoanalyse:
- De invloed op zonering,
- Een volledige of gedeeltelijke inertisatie,
- Methodes en selectie van inert gas,
- De restrisico’s.
Explosief onderzoek
Gerold Kort | Senior ATEX Expert | Kader group
Bij een bedrijf vond een explosie plaats in een filterhuis. Alhoewel de oorzaak in eerste instantie duidelijk leek, wees onderzoek uit dat de oorzaak dieper verborgen lag. In deze presentatie neemt Gerold Kort, Senior ATEX Expert bij Kader Group je mee in het incidentonderzoek en laat hij de verscholen adder in het gras zien die voor elk bedrijf belangrijk is.
Hoe het risico van explosieve atmosferen bij de opslag van gevaarlijke stoffen te beoordelen
Jorieke Meijer | Specialist chemische veiligheid | Nederlandse Arbeidsinspectie
Aan de opslag van verpakte brandbare stoffen zijn gevaren van brand of explosie verbonden. Werkgevers zijn verplicht de gevaren van explosieve atmosferen te beoordelen. Deze beoordeling moet worden vastgelegd in het explosieveiligheidsdocument. Ook in opslagen met verpakte brandbare stoffen moeten deze gevaren worden geïnventariseerd. Vervolgens moet de mogelijkheid van het ontstaan van explosieve atmosferen en hun waarschijnlijkheid worden beoordeeld. Over deze beoordeling heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie een wijze van toezicht opgesteld. Hierin wordt toegelicht hoe de arbeidsinspecteur in het kader van toezicht kijkt naar deze beoordeling door de werkgever. Afgelopen oktober is deze wijze van toezicht geactualiseerd door de Arbeidsinspectie
Kom te weten hoe opslag van gevaarlijke stoffen in verpakkingen beoordeeld moet worden en hoe tot een gevarenzone indeling in de opslag te komen. In deze break-outsessie neemt de specialist van het expertisecentrum van de Nederlandse Arbeidsinspectie de wijze van toezicht met je door. De belangrijkste punten en wijzigingen komen daarbij aan bod, inclusief kleinverpakkingen en de opslag van brandbare gassen.
Installeren en verbinden in explosiegevoelige omgevingen
Paul Helsen | product manager | Jobarco
Richtlijnen en normen helpen ons om op een onderbouwde manier betrouwbare en duurzame producten op de markt te brengen en installaties uit te voeren die veilig zijn voor mens en omgeving. Welke handvatten bieden deze om de juiste componenten, in het bijzonder kabels en wartels, te selecteren en te dimensioneren? Wat zijn de minimale wettelijke eisen? Hoe interpreteren we bepalingen, voorschriften en aanbevelingen? Richtlijnen en normen helpen ons om op een onderbouwde manier betrouwbare en duurzame producten op de markt te brengen en installaties uit te voeren die veilig zijn voor mens en omgeving.
Welke handvatten bieden deze om de juiste componenten, in het bijzonder kabels en wartels, te selecteren en te dimensioneren? Wat zijn de minimale wettelijke eisen? Hoe interpreteren we bepalingen, voorschriften en aanbevelingen?
Explosieveiligheid en de energietransitie
Marco van den Berg, Beleidsmedewerker Gevaarlijke Stoffen, Chemisch Adviseur van Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond
Zijn alle incidenten te voorkomen? Vanuit het perspectief van de brandweer praktijk wel! Met de kennis achteraf, kunnen we de oorzaak altijd wel verklaren. De leermomenten verwerken in het preventie beleid en de uitvoering de kunst! Nu de wereld volop in transitie is, veranderd er veel tegelijkertijd. Kunnen we dan nog teren op kennis uit het verleden? Of moeten we veel scherper worden in het voorspellen van nieuwe risico’s?
Wat veranderd er in uw omgeving? Zijn er meer vonken of meer brandbare gassen? Ontdek hoe de energietransitie explosieveiligheid in transitie brengt en welke lessen we hieruit moeten leren.
Een beproefde werkwijze bij de aanpak van explosieveiligheid in projecten
Hugo Weerdenburg, Senior Process Engineer, & Jeroen van der Prijt, Industrial Consultant Bilfinger Tebodin Netherlands B.V.
Bij het realiseren van complexe, industriële projecten is de samenwerking tussen de verschillende disciplines essentieel. Belangrijk is dat relevante wet- en regelgeving en in het bijzonder ATEX vanaf de start onderdeel is van het project. De unieke samenwerking tussen engineers en consultants is binnen Bilfinger Tebodin een beproefde werkmethode die hier invulling aan geeft. Wij nemen u graag mee in het integratieproces van ATEX’ wet- en regelgeving in projecten vanaf het eerste concept tot en met de realisatie & start-up. Wij hechten belang aan de relatie met studies als HAZID, HAZOP/LOPA, RI&E en inherent een veilig ontwerp.
Lunchpauze op het netwerkplein met 1-op-1 gesprekken
Waterstof bij acculaadstations en accuruimtes, leidt dat tot ATEX zones?
Albert Schuiling, Zelfstandig elektrotechnisch- en ATEX specialist
In de transport, industrie, energie en zorg worden veel accu’s gebruikt voor de transportmiddelen en de back-up systemen. Tijdens het laden van het meest gebruikte type accu komt waterstof vrij. Dit kan leiden tot explosiegevaar. In deze break-out sessie worden de risico’s, oorzaken en maatregelen praktisch uitgelegd. De resultaten van metingen en berekeningen aan waterstofconcentraties bij acculaadstations worden toegelicht, en vergeleken met de vereisten uit de NPR 3299 en IEC 62485. Verder vertelt de verantwoordelijke van een logistieke specialist over de integrale aanpak van explosiegevaar bij acculaadstations en de borging ervan.
ATEX in een onderzoeksomgeving
Dirk Iwema, Senior process & Mechanical Engineer & Wouter Greve, Junior Technical Engineer, TNO
Bij TNO Petten wordt (natuur)wetenschappelijk onderzoek gedaan op een schaal tussen universiteit en bedrijfsleven in. Absolute naleving van de NPR & IEC normen leidt in dit onderzoek vaak tot een redelijk heftige overschatting of onderschatting van het gevaar, omdat er bij de opstellingen vaak gedanst wordt op de grens tussen verwaarloosbaar of niet. Met het oog op veiligheid, op een werkbare wijze is er een methode ontwikkeld gebaseerd op appendix C.3. van de NPR, die compliant en veilig is, maar ook werkzaam en financieel aantrekkelijk is. In deze break-out sessie leer je alles over deze methode.
Explosies: fenomenologie, dynamica en mitigatie
Arief Dahoe | Explosion, Hydrogen Safety and Combustion Scientist | Ministerie van Defensie
Deze presentatie gaat over de toepassing van explosiedynamica in procesveiligheid en transport/opslag van gevaarlijke stoffen. Explosiegevaarlijke omstandigheden die kunnen resulteren in gas- en stofexplosies komen veelvuldig voor in de industrie. Er bestaat wetgeving (ATEX) die een verplichting oplegt om veiligheidsmaatregelen te implementeren. Zodat de veiligheid van werknemers, procesinstallaties en infrastructuur op orde is. Maar die wetgeving vertelt niet welke technologie moet worden toegepast voor de explosieveiligheid. Alleen dat de risico’s zo goed als mogelijk moeten worden bepaald en, indien mogelijk, geminimaliseerd. Middels: zonering (Hazardous Area Classification), preventie van de vorming van explosieve mengsels, vermijden van ontstekingsbronnen en evaluatie van explosieve volumes. Er bestaan verschillende methoden om explosiegevaarlijke processen veilig te maken.
Om inzicht te verkrijgen in de oorsprong van explosiegevaren, de fenomenologie van explosies en de werking van explosiebeveiligingstechnologie komen methoden gebaseerd op explosieparameters aan bod in deze presentatie. Het dynamisch gedrag van deze explosieparameters als functie van druk, temperatuur, chemische reactiviteit, deeltjesgrootteverdeling en turbulentie wordt uitgelegd op basis van vlamvoortplantingstheorie. Gevolgd door de experimentele bepaling van explosie parameters voor toepassing in het ontwerpen van explosiemitigatie/-beveiliging. De rol van vlam-geomtrie interactie in het deflagratie-detonatie-transitie mechanisme komt ook aan bod.
ATEX Life cycle management: waarom er ondanks een goed EVD nog zoveel fout kan gaan?
Chris Schiepers, HSE- en ATEX-specialist van FT-HSE B.V. en Fokko van de Koppel, Adviseur Explosieveiligheid / HVK van KWA Bedrijfsadviseurs B.V.
Het explosieveiligheidsdocument staat vaak bol van de, vaak technische, gegevens over installaties, explosiegevaren, ontstekingsbronnen en explosieveilige apparatuur. Al met al kan gemakkelijk de indruk ontstaan dat het geheel voldoende is om de risico’s te beheersen. Maar is dat wel terecht?
Ondanks de vele aandacht voor het aanwijzen van gevaarlijke gebieden en het bestellen van het juiste Ex-materieel, gaat er tijdens installatie, gebruik, onderhoud, vervangingen en wijzigingen toch nog het nodige fout. Ineens blijken ATEX-spullen niet meer zo ATEX te zijn. Hoe garandeer je nu dat ATEX-apparatuur na installatie voldoet en, net zo belangrijk, blijft voldoen gedurende de levenscyclus? En hoe hou je het een en ander praktisch? Dat is waar ATEX life cycle management over gaat.
In deze sessie zoomen we in op de organisatorische beheersmaatregelen, die wel in het EVD staan (verplicht), maar waar in de praktijk vaak te weinig aandacht voor is.
Middagpauze op het netwerkplein met 1-op-1 gesprekken
Explosieveiligheid in de praktijk; risico’s zichtbaar, hoorbaar en voelbaar
Filip Verplaetsen, Professor aan de K.U. Leuven en de Universiteit Gent op het gebied van explosieveiligheid en Frederik Norman, wetenschappelijk onderzoeker en explosieveiligheidsexpert
Tijdens deze uitgebreide en interactieve demonstratie wordt u (extra) bewust van de gevaren van het werken met brandbare gassen, vloeistoffen en vaste stoffen. Tijdens deze sessie ervaart u wat er onder specifieke omstandigheden kan gebeuren, leert u gevaarlijke situaties te herkennen en weet u op gedrag gebaseerde veiligheid te stimuleren. Filip Verplaetsen en Frederik Norman nemen ons mee in de wereld van fysische explosies, chemische explosies en stofexplosies. Zij laten onder andere zien wat er gebeurt als een vloeistof onder druk boven zijn kookpunt komt en hoe verschillende soorten dampen zich gedragen onder verschillende omstandigheden. Met behulp van gecontroleerde experimenten worden risicosituaties gesimuleerd en worden de risico’s zichtbaar, hoorbaar en voelbaar.
Afsluiting door de dagvoorzitter
borrel op het netwerkplein
Topics
De eerste sprekers en sessies zijn inmiddels bekend en bevestigd. Spoedig zullen wij meer specifieke en inhoudelijke informatie presenteren over het programma. U kunt in ieder geval verwachten dat onder andere de volgende onderwerpen in het programma aandacht zullen krijgen:
- Ontwerpen van explosieveilige producten, machines en installaties volgens de ATEX 153 richtlijn
- Inventarisatie van explosierisico’s op basis van de ATEX 153 richtlijn
- Het uitvoeren van risicobeoordeling en periodieke inspecties
- Zoneringsplannen opstellen en beoordelen
- Explosierisico’s identificeren
- Compliant zijn aan laatste wet- en regelgeving op het gebied van ATEX en IECEx
- Explosieveiligheid in relatie tot de energietransitie
- ATEX Life Cycle Management
- Opstellen van een gedegen explosieveiligheidsdocument
Beheersbaarheid van explosieveiligheid
Wanneer u als professional te maken heeft met explosiegevaarlijke stoffen – of dat nou is omdat u apparatuur levert of omdat u als eindgebruiker organisatorische maatregelen moet nemen – dan moet u er voor zorgen dat de hier aan verbonden risico’s beheersbaar zijn. Deze beheersbaarheid ontstaat onder andere doordat u binnen uw organisatie beschikt over het juiste kennisniveau en praktische ervaring. Daarnaast wordt er van u verwacht dat u in staat bent allerhande veiligheidsprocessen en -maatregelen te beheersen en deze permanent te reviewen en te bewaken. Deze zorgen er voor dat u succesvol explosie- en procesveiligheid in de praktijk kunt toepassen.